Radca prawny to prawnik, który zajmuje się świadczeniem pomocy prawnej. Zawód radcy prawnego to zawód zaufania publicznego. Jego wykonywanie wiąże się z obowiązkiem przestrzegania rygorystycznych zasad określonych w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.

Świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy. Łączy się to także z występowaniem przed Sądem Najwyższym, Trybunałem Konstytucyjnym, Naczelnym Sądem Administracyjnym, czy Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Nie ma żadnych ograniczeń co do podmiotów, którym radca prawny może udzielać pomocy prawnej. Oznacza to, że radca prawny może świadczyć swoje usługi m. in. na rzecz:
– osób fizycznych (zarówno konsumentów jak i przedsiębiorców),
– osób prawnych (w tym np. spółek kapitałowych, spółdzielni, fundacji, stowarzyszeń rejestrowych, przedsiębiorstw państwowych)
– oraz innych (spółek osobowych, stowarzyszeń zwykłych, wspólnot mieszkaniowych, organów administracji itp.).

Zawód radcy prawnego rodzajowo jest bardzo zbliżony do zawodu adwokata. W zakresie uprawnień jedyna różnica polega na tym, że radcowie prawni – w odróżnieniu od adwokatów – mogą wykonywać swój zawód także w stosunku pracy.

Etyka zawodowa radcy prawnego

Radca prawny jest zobowiązany do przestrzegania zasad etyki zawodowej, w tym uchwalonego przez Krajowy Zjazd Radców Prawnych Kodeksu Etyki Radcy Prawnego. Zasady te regulują podstawowe wartości zawodu. Wśród nich należy wskazać między innymi sumienność i profesjonalizm, niezależność, tajemnicę zawodową, unikanie konfliktu interesów, kwestię ochrony godności zawodu w życiu zawodowym, publicznym i prywatnym oraz lojalności wobec klientów. Zgodnie z kodeksem radca prawny powinien przed przystąpieniem do świadczenia pomocy prawnej uzgodnić z klientem wysokość wynagrodzenia lub sposób jego ustalenia. Można uzgodnić, że ustalenie wynagrodzenia nastąpi w sposób ryczałtowy albo poprzez zastosowanie tzw. stawek godzinowych.

Zasady etyki radcy prawnego regulują też kwestie informowania o wykonywaniu zawodu, stosunku do sądów, urzędów państwowych, samorządu jego członków. Za złamanie zasad etycznych radcom prawnym i aplikantom radcowskim grozi odpowiedzialność dyscyplinarna przed specjalnie powołanymi w tym celu organami samorządowymi. Radca prawny lub aplikant radcowski może odpowiadać dyscyplinarnie za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu, bądź za naruszenie obowiązków zawodowych.

Kto może zostać radcą prawnym?

Radcą prawnym może zostać każdy, kto:
– ukończył magisterskie studia prawnicze w Polsce lub równoważne studia zagraniczne,
– korzysta z pełni praw publicznych,
– ma pełną zdolność do czynności prawnych,
– jest nieskazitelnego charakteru,
– daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu
– oraz odbył aplikację radcowską w Polsce i zdał egzamin radcowski.

Aplikacja radcowska trwa trzy lata i jest prowadzona przez okręgowe izby radców prawnych. Nabór na aplikację jest prowadzony w formie pisemnego egzaminu państwowego. Egzamin radcowski po zakończeniu aplikacji jest również pisemnym egzaminem państwowym. Egzamin ten trwa cztery dni i składa się z 5 części. Polega na rozwiązaniu zadań z zakresu prawa karnego, cywilnego lub rodzinnego, gospodarczego, administracyjnego i zasad wykonywania zawodu lub zasad etyki. Osoba, która zdała egzamin radcowski może wykonywać zawód radcy prawnego po złożeniu ślubowania. Zobacz, jak wyglądała nasza droga do zawodu radcy prawnego.

Możliwe są również pozaaplikacyjne ścieżki dojścia do zawodu radcy prawnego. Można zostać radcą prawnym poprzez zdanie egzaminu radcowskiego bez uprzedniego odbycia aplikacji radcowskiej albo nawet bez konieczności zdawania egzaminu radcowskiego. Ze ścieżek tych mogą skorzystać pod wskazanymi w ustawie warunkami osoby, które wykonywały inny zawód prawniczy (np. adwokata lub notariusza), posiadają praktykę w wykonywaniu czynności związanych ze świadczeniem pomocy prawnej, zdały egzamin uprawniający do wykonywania innego zawodu prawniczego lub posiadają określony stopień czy tytuł naukowy (np. doktora lub profesora).

Samorząd zawodowy radców prawnych

Każdy radca prawny i aplikant jest członkiem samorządu zawodowego i jest to przynależność obowiązkowa. Samorząd ma za zadanie zapewniać warunki do wykonywania zadań radców prawnych określonych w ustawie. Powinien ponadto reprezentować radców prawnych i aplikantów oraz chronić ich interesy zawodowe. Rolą samorządu jest również współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa, przygotowywanie aplikantów do należytego wykonywania zawodu radcy prawnego oraz realizowanie zadań z zakresu doskonalenia zawodowego radców prawnych i nadzorowanie należytego wykonywania zawodu przez radców prawnych.

Radca prawny – czy warto korzystać z pomocy prawnej świadczonej przez radcę prawnego?

Zasady wykonywania zawodu radcy prawnego oraz zasady etyki obowiązujące radców prawnych mają na celu ochronę klientów. Proces przygotowania do wykonywania zawodu (obowiązek odbycia studiów prawniczych i aplikacji radcowskiej, zdania egzaminu radcowskiego) stanowi świadectwo, że osoba posiadająca tytuł radcy prawnego ma odpowiednią wiedzę i umiejętności, aby być profesjonalnym pełnomocnikiem lub doradcą. Nie ma żadnych ograniczeń co do zagadnień, którymi radca prawny może się zajmować. Może on być ekspertem zarówno z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego, administracyjnego, odszkodowań, podatkowego, gospodarczego jak i z karnego. Zobacz, czym zajmuje się nasza Kancelaria.

Radca prawny zobowiązany jest zachować w tajemnicy wszystkie (często bardzo intymne) informacje uzyskane od swoich klientów. W związku z tym, nawet w sytuacji, kiedy radca prawny zeznaje przed sądem jako świadek, uprawniony jest do odmowy odpowiedzi na zadane przez sąd pytanie, jeżeli jego zeznanie mogłoby spowodować ujawnienie tajemnicy radcowskiej. Obowiązkiem radcy prawnego jest również unikanie sytuacji, w których występowałby tzw. konflikt interesów jego klientów. Ponadto radcę prawnego i jego klienta łączy specjalna relacja oparta na wzajemnym zaufaniu. W przypadku utraty zaufania do swojego pełnomocnika, klient może w każdej chwili wypowiedzieć pełnomocnictwo i zakończyć współpracę.

Tytuł radcy prawnego niesie za sobą także pewien szacunek. Inne są np. odczucia dłużnika, który odbiera wezwanie do zapłaty podpisane samodzielnie przez wierzyciela. Inne, gdy pismo zostało sporządzone i podpisane przez radcę prawnego. Z naszego doświadczenia wynika, że pisma podpisane przez profesjonalnego pełnomocnika są dużo bardziej efektywne. Wiele wierzytelności udaje się odzyskać polubownie, jeszcze na drodze przedsądowej.

W takim razie nie czekaj. Skontaktuj się z nami już dziś!